Zwitserland is een land vol authentieke gebruiken en tradities, die op veel plekken in ere worden gehouden. Jodelen, vendelzwaaien, Alpenhoornblazen, worstelen: deze en nog veel meer typisch Zwitserse tradities maken sinds jaar en dag deel uit van het leven van de Zwitsers. In Zwitserland staat dit bonte palet van tradities het hele jaar door centraal. Naast de nationale tradities vind je ook nog een hoop tradities die regio- of plaatsgebonden zijn.
Het ontstaan van al die tradities is nauw verweven met het Zwitserse landschap en er zijn vier verschillende taal- en cultuurgebieden. Dat zorgt voor een grote verscheidenheid. Op het gebied van muziek, sport, ambacht en kunstnijverheid, gastronomie, cultuur en architectuur. Wie door Zwitserland reist wordt automatisch ondergedompeld in een wereld van echte tradities tegen de adembenemende achtergrond van de Alpen.
Ooit gehoord van Schwingen? Het heeft niets met dansen te maken, maar het is wel de populairste volkssport van Zwitserland. Worstelen, een soort Alpenjudo, daar lijkt het op. Beoefend op zo ongeveer elk Alpenfeest in de zomer door stoere boerenzonen in een ring van zaagmeel. De worstelaars dragen over hun broek een Schwingerhose, waar de beide kemphanen aan sjorren en trekken om de tegenstander uit zijn evenwicht te brengen om die uiteindelijk op beide schouders in het zaagmeel te werpen. Hornussen, ook iets bijzonders. Niemand gaat op de horens, overigens. Het is een teamsport, waarbij de “Nouss” – een kunststof schijf – wordt afgeslagen en in het veld door middel van het omhooggooien van houten borden door de tegenpartij opgevangen moet worden. Een sport die overeenkomsten vertoont met golf en honkbal. Steinstossen is alleen weggelegd voor de sterksten: met zware stenen om het verst werpen.
Hét nationale muziekinstrument van Zwitserland is natuurlijk de alpenhoorn. Een communicatiemiddel uit vroegere dagen, zogezegd het mobieltje van de Alpen. De Alpenherders hebben met de Alpenhoorn de koeien bijeengedreven en ze gekalmeerd. De vijftien natuurtonen van de hoorn raken een gevoelige snaar bij mensen, maar dat geldt ook voor de dieren. Op ieder jodel- of Alpenfeest en op dorpsfeesten wordt er op de Alpenhoorn geblazen. Veel blazers oefenen bovendien in de vrije natuur, dus wie weet word je tijdens een wandeling getrakteerd op een gratis concert. Een ander muzikaal fenomeen is het jodelen. Naast vrolijke deuntjes brengen jodelkoren, doorgaans gestoken in fraaie klederdracht, het zogenaamde Naturjodeln ten gehore. Dit is de oorspronkelijkste vorm van jodelen, gezongen melodieën zonder tekst. Zomerse alpenfeesten zijn bij uitstek de plek waar je Alpenhoornblazers en jodelaars kunt bewonderen en waar folkloregroepen het danspodium betreden.
Een Alpenhoorn bouwen, hout- en maskersnijden, silhouetknippen, sgraffitokunst, horloges maken, houtskool branden, weven, klokgieten, touwmaken: al deze ambachten worden nog beoefend in Zwitserland. Om naar te kijken of zelf te beoefenen, kun je bijvoorbeeld in het Zwitserse Openluchtmuseum Ballenberg in het Berner Oberland terecht. Het museum is gevestigd op een groot bosachtig terrein en geeft een compleet overzicht van de landelijke bouw- en wooncultuur in heel Zwitserland door de eeuwen heen.
Zwitserland heeft in feite geen nationale keuken. De regionale verscheidenheid is groot, mede bepaald door invloeden uit de omringende landen. Dus bij fondue en rösti houdt het niet op. Elk kanton, soms zelfs elk dal, heeft zijn eigen specialiteiten. Die komen vaak ter tafel op lokale feesten, dus dat is een prima gelegenheid om er kennis mee te maken. Of je bezoekt de fabriek waar het product gemaakt wordt, bijvoorbeeld absint en Tête de Moine-kaas in de Zwitserse Jura, chocolade bij Cailler in het kanton Fribourg of koekjes bij biscuitspecialist Kambly in het Emmental. Het agrarische leven van alledag maak je aan den lijve mee door op stap te gaan met een wijnboer aan het Meer van Genève of te helpen bij het kaasmaken.
Thijs verkent de bergen in de zomer het liefst op de racefiets. De schoonheid van het landschap en de strijd aangaan met de berg zijn aspecten waarvoor hij graag afreist naar de Alpen. Naast het beklimmen van bekende Alpenreuzen als Alpe d’Huez, Col du Galibier en Mont Ventoux fietst hij ook graag in de heuvels van Zuid-Limburg.
